راهنمای مطالعه

کودکان معلول ذهنی

شاید هیچ چیز دردناک‌تر از این نباشد که شاهد زجر کشیدن کودکتان بابت چالش های ذهنی اش باشید. احتمالاً هر فردی که با کودکان معلول ذهنی تعامل داشته باشد، از خودش می پرسد که چه چیزی موجب معلولیت کودکان می شود؟

در صورتی که کودک شما از نظر ذهنی معلول است، می‌توانید با تماس با مشاوران آیدانیتو در مورد شیوه‌های صحیح تعامل با فرزندتان اطلاعات کسب کنید.

در این مقاله به علل و عوامل معلولیت ذهنی کودکان و ویژگی‌های کودکان معلول ذهنی می پردازیم:

معلولیت ذهنی یعنی چه؟

معلولیت ذهنی یک ناتوانی ذهنی است که در سن پایین در بعضی کودکان مشاهده می شود. این کودکان نسبت به کودکان دیگر از هوش، توانایی شناختی و مهارت های اجتماعی کمتری برخوردار هستند.

کودکان معلول ذهنی کنترل کمی بر واکنش های رفتاری شان دارند و گاهی در موقعیت های ساده به صورت اغراق آمیزی پرخاشگری می کنند. به علت بهره ی هوشی پایین، این کودکان به راحتی عصبانی و آشفته می شوند.

انواع معلولیت های ذهنی در کودکان

با توجه به شدت اختلال، معلولیت های ذهنی به چهار دسته تقسیم می شوند:

معلولیت ذهنی خفیف

تقریباً از هر 10 کودک معلول ذهنی، 8 نفر در طبقه ی معلولیت ذهنی خفیف قرار می گیرند.
بهره ی هوشی این کودکان بین 50 تا 75 است و می توانند در مقطع تحصیلی دبستان به اهداف آموزشی دست پیدا کنند.
کودکان معلولی که در این طبقه قرار دارند، دیرتر از دیگران مهارت های ارتباطی را یاد می گیرند اما به محض اینکه یاد بگیرند، می توانند به خوبی از آن ها استفاده کنند.
این کودکان در خواندن و نوشتن مشکل دارند. قادر به تصمیم گیری نیستند و از نظر اجتماعی نابالغ اند.
کودکان مبتلا به معلولیت ذهنی خفیف می توانند با کمک های اجتماعی و خانوادگی، زندگی مستقلی داشته باشند.

معلولیت ذهنی متوسط

حدود 10% از کودکان معلول ذهنی در این طبقه بندی قرار دارند.
بهره ی هوشی این کودکان بین 35 تا 55 است.
این کودکان می توانند کارهایی مثل حمام کردن، غذا خوردن و بیرون رفتن از خانه را با نظارت و راهنمایی والدین انجام دهند.
کودکانی با این میزان معلولیت ذهنی قادرند که ساده ترین مبانی نوشتن، خواندن و شمردن را یاد بگیرند.
اگر چه به نظر می رسد که این کودکان در یادگیری کند هستند، می توانند مسئولیت های ساده و روزمره را به خوبی انجام دهند.
وقتی این کودکان مهارت های ارتباطی را یاد بگیرند، می توانند با نظارت پدر و مادر و اطرافیان، زندگی کارآمدی داشته باشند.

معلولیت ذهنی شدید

حدود 3 تا 5% از کودکان معلول ذهنی دراین طبقه بندی قرار می گیرند.
بهره ی هوشی این کودکان بین 20 تا 40 است.
آن ها می توانند در بعضی فعالیت های شخصی و مهارت های ارتباطی پیشرفت کنند.
این کودکان باید حتماً تحت مراقبت باشند.

معلولیت ذهنی عمیق

فقط 1 تا 2% از کودکان معلول ذهنی دراین دسته هستند.
بهره ی هوشی آن ها بین 20 تا 25 است.
آن ها می توانند مهارت های ساده ی ارتباطی و خود مراقبتی را تحت آموزش مناسب یاد بگیرند.
وقتی کودکی مبتلا به یک اختلال عصب شناختی باشد، احتمالاً دچار معلولیت ذهنی عمیق می شود.

علل معلویت ذهنی کودکان

معلولیت ذهنی در کودکانی دیده می شود که مغزشان رشد نکرده است و یک عملکرد عادی ندارند. عوامل ژنتیکی می توانند دلیل اصلی معلولیت ذهنی یک کودک باشند. ممکن است کودک ژن های معیوبی را از پدر یا مادر به ارث برده باشد یا یک جهش ژنتیکی ریشه ی معلولیتش باشد. گاهی اوقات هم آسیب ها و بیماری هایی در دوران کودکی علت عقب ماندگی‌های ذهنی هستند.

مصرف الکل یا مواد مخدر در دوران بارداری، کشیدن سیگار، فشار خون بالای مادر در دوران حاملگی و بعضی بیماری ها هم احتمال معلولیت ذهنی کودک را بالا می برند.

نشانه های کودکان معلول ذهنی

بعضی از شایع ترین نشانه های معلولیت ذهنی در کودکان شامل موارد زیر هستند:

نشستن، راه رفتن یا خزیدنِ با تأخیر در دوران کودکی
مشکل در صحبت کردنِ واضح
ناتوانی در به خاطر سپردن چیزها
ناتوانی در درک ساده ترین چیزها
ناتوانی در تفکر عاقلانه
رفتارهای کودکانه در همه‌ی سنین
اختلالات یادگیری
ناتوانی در تصمیم گیری
کند بودن در انجام کارهای روزمره مثل لباس پوشیدن، غذا خوردن و …

گاهی اوقات کودکان معلول ذهنی در رفتارهایشان نشانه های زیر را بروز می دهند:

وابستگی
پرخاشگری
روانپریشی
تمایل به آسیب رساندن به خود
دوری کردن از فعالیت های اجتماعی
عدم کنترل بر واکنش های رفتاری
انفعال
عزت نفس پایین
کم تحملی
مشکل تمرکز

درمان کودکان معلول ذهنی

کودکان عقب مانده ذهنی نمی توانند به این معنا درمان شوند که هوش شان افزایش پیدا کند، اما می توانند با روش های آموزشی مناسب مهارت های ارتباطی و اجتماعی را یاد بگیرند. کودکان معلول ذهنیِ بالای 3 سال می توانند به مدارس مخصوص بروند و تحت آموزش قرار بگیرند.

آموزش های صحیح موجب می شوند که این کودکان در مهارت های مورد نیاز برای زندگی روزمره مثل غذا خوردن، تشخیص حروف الفبا و اعداد و ارتباط برقرار کردن با دیگران پیشرفت کنند.

بعضی فعالیت های فوق برنامه هم در این مدارس به کودکان عقب مانده ذهنی کمک می کنند تا اعتماد به نفس شان افزایش پیدا کند. سطح آموزش به این کودکان به سطح معلولیت بستگی دارد.

خانواده درمانی می تواند برای افراد خانواده ی این کودکان بسیار مفید باشند. آن ها در جلسات خانواده درمانی یاد می گیرند که چطور از کودک معلول ذهنی حمایت کنند، چه رفتاری با او داشته باشند و با چه راهکارهایی موجب پیشرفتش بشوند.

در ادامه مطالعه‌ی مقاله‌ی «کودکان استثنایی» را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

وبلاگ

ویژگی‌های کودکان معلول ذهنی